آسمانه ایران کهن The Heaven of Ancient Iran

پژوهشهای ایران باستان و زبانهای کهن On the ancient Persians civilization and old Iranian languages

آسمانه ایران کهن The Heaven of Ancient Iran

پژوهشهای ایران باستان و زبانهای کهن On the ancient Persians civilization and old Iranian languages

سرگذشت بغ و کوه بغستان

داستان کوه بیستون

جستار سوم: سرگذشت بغ و کوه بغستان

ممیییییییممممم

نگاه به دیواره و ستیغ کوه زیبای بیستون ناخودآگاه ما را به یاد تاریخ این سرزمین و سرسختی آن دربرابر آسیب های روزگار میاندازد. میلیونها سال وزش باد، بارش باران و تابش آفتاب این کوه را به سیمایی درآورد که امروز چنین دیده می شود. هزاران سال نیز باد و باران و تابش آفتاب یادگارها و سازه های ایرانیان را که روزگاری دور ساخته شده بودند فرسود. اما با همه آسیب های روزگار، مردمان گوناگون در پیرامون این کوه بزرگ زیستند و فرهنگ، آیین و شیوه زندگی و زبان خود را در پای آن و سرزمین های نزدیک گستردند. پس کوه بیستون چون تاریخ این سرزمین نماد پایداری و سختی و دربرابر آسیب روزگار است. 

نننننن

دست کم از روزگاری دیرین این کوه جایگاه زندگی مردمان کهن بوده است. یافته های باستان شناسی چون سنگها و استخوانهای تیز شده در غارهایی چون «شکارچیان»، «مرخر»، «مرتاریک» و «مرآفتاب» در دیواره این کوه، نشان از نگاه ویژه مردمان دیرین به این کوه و غارهای آن داشته و این کوه را پناهگاه مردمان از دوره «پارینه سنگی» (Mousterian age) دانسته است. گویا از همان روزگاران بود که رفت و آمد مردم در پای این کوه آغاز شد و با آغاز تمدن و دامداری، جای پای مردم و گله ها خاکها را هموار و راههای مالرو را پدیدار نمود و آرام آرام راه برای پیدایش شاهراهی بزرگ در تاریخ نمایان شد. ...........  

 ...................

برای دریافت متن کامل این جستار می توانید با آدرس s.amiriparian@gmail.com مکاتبه فرمایید. سپاسگذارم

نننننن

اندیشه های کوه

داستان کوه بیستون

جستار دوم: اندیشه های کوه

سسسس

کوه بیستون آنسوی سهنه و دیواره آن به سوی کوههای اسحاق وند و هرسین است. بیستون واپسین کوه از کوههایی است که از پایین دشت دینور به سوی جنوب و از کرمانشاه به سوی شرق کشیده شده اند. پس جایگاهی ویژه و چشم اندازی زیبا داشته چنانچه اگر از دور به آن بنگرید آنرا از کوههای نزدیک بلندتر می پندارید. گوشه بودن این کوه و جایگاه دیواره جنوب آن چنان است که در میان کوههای دیگر تک بوده و نگاه آدمی ناخودآگاه به ستیغ آن کشیده می شود. چنین ویژگی هایی به همراه رودهای زیبا و چشمه های کنار آن، این کوه را در روزگاران کهن درمیان کوههای دیگر برجسته ساخت و ایرانیان کهن را که بیشترین نگاهشان به آسمان و خورشید بود برآن داشت تا این کوه را «بغستان» (OP: *Bagistān) یا «جایگاه خدا» بنامند.

ایرانیان باستان کوهها را جایگاهی برجسته و آرامش بخش می دیدند. نزد آنان کوه (OP: kaufa , Ave: kaofa) نشان بزرگی و شکوه و جایگاه رویدادهای سرنوشت ساز در نبرد کیهانی نیکی و بدی بود. در سرودهای اوستا از کوهها به نام «راستی بخشنده» (Ave: aša xvāθra)  و «شادی بخش» (Ave: poura xvāθra) یاد شده و نام بسیاری از کوهها از اندیشه های «نیرومندی»، «سختی»، «دلیری»، «شادی» و «بخت» سرچشمه یافته بود. به ویژه در سرود «زامیاد یشت» نام بسیاری از کوهها از روزگار دیرین ایرانیان آورده شده است. نام کوهی Ave: uši darena (سپیده دم درخشان) بود و کوهی دیگر Ave: Mazišvant (دارنده بزرگی)، همچنین کوههایی دیگر که نامشان Ave: Ereziša (راست و برافراشتهAve: Spentō dāta (داده پاکAve: Ahurana (کوه اهوراAve: Barō srayan (دارنده زیبایی) بود....... 

............... 

برای دریافت متن کامل این جستار می توانید با آدرس s.amiriparian@gmail.com مکاتبه فرمایید. سپاسگذارم

ایرانیان کوهستان

داستان کوه بیستون 

جستار یکم: ایرانیان کوهستان 


آنچنانکه از کنگاور به سوی کرمانشاه بیرون روید، دشتی زیبا با رودخانه و چشمه ها را پشت سر می گذرانید. سپس به سوی گردنه ای کم شیب پیش خواهید رفت که « بیدسرخ» نام داشته آنگاه با گذر از آن، دشتهایی خرم و کوههایی بزرگ را دربرابر خود خواهید دید. هرچه بیشتر بروید رودخانه ها پرآب تر، چشمه ها بیشتر و روستاها فراوان تر می شوند. از میان گردنه بیدسرخ آرام آرام و در سرازیری به سوی کوههای آهکی که غارهای فراوان در آن است خواهید رفت و شهر « صحنه» (سهنه) را درپیش خواهید گرفت. کوههای سرسبز با زمینهای بارور، پیرامون دشتها را فراگرفته اما چون به شهر صحنه نزدیک می شوید از آنسوی کوهها ستیغ کوهی بزرگ با دیواره ای شگفت انگیز سربرخواهد آورد که زیبایی چشمگیر داشته و در تاریخ پرفراز و نشیب ایرانیان، آرامش بخش مردم این سرزمین بود. .......... 

................ 

برای دریافت متن کامل این جستار می توانید با آدرس s.amiriparian@gmail.com مکاتبه فرمایید. سپاسگذارم